Одоогоос ердөө 20-иод жилийн өмнө одоогийнх шиг олон телевиз, радиогийн нэвтрүүлэг
байгаагүй учир эцэг эхчүүдэд хүүхэдтэйгээ ярилцах, үлгэр домог ярьж, бага насныхаа
хөгтэй явдал, дурсамжаа хуваалцаж, гэр бүлийн халуун дулаан яриа өрнүүлэх цаг
хангалттай гардаг байжээ. Ингэснээр эцэг эх хүүхэдтэйгээ ойр дотно байж чаддаг байв.
Харин өнөөгийн гэр бүлүүд телевиз, компьютер, гар утсандаа анхаарал хандуулах нь
ихсэж аажим, аажмаар гэр бүл хоорондын амьд харилцаа нь багассаар байна. Иймд эцэг
эх та бүхэн өөрийн ажлаа сайтар төлөвлөж, хүүхэдтэйгээ, гэр бүлтэйгээ ярилцах, биесээ
сонсож хамт байх цагийг зориуд гаргаж, дотно харилцаагаа тэдэнд мэдрүүлээрэй. Та
өнөөдөр л хүүхдээ сонсохгүй бол хэзээ нэг өдөр өөр хэн нэгэн таны хүүхдийн зүрх
сэтгэлийг сонсоод, хүсээгүй зүгрүү хөтөлж мэднэ шүү. Тиймээс тогтмол цаг гаргаарай.
Дуу хоолойгоо өндөрсгөлгүй хэвийн өнгөөр яривал хүүхэд таныг улам сайн ойлгоно.
Хүүхдэд хэрэгтэй байгаа зүйлийг асууж, сонсож, эерэг үгээр ярилцаж, загнаж
зандрахгүйгээр тайлбарлаарай. Бүх зүйлд уян хатан байгаарай.
Аливаа зүйлийн учрыг олж хийх арга ухаан, асуудлыг шийдэж, амьдралд биеэ авч явах ур
чадварыг хүүхэд эцэг эхээсээ харж суралцдаг. Тиймээс та бүхэн өөрийнхөө дутагдалтай
талыг анзаарч, түүнийгээ засахыг хичээх нь чухал. Улмаар хүүхдийнхээ дэргэд бусдыг
муучлах, худал хэлэх, хэрүүл маргаан хийхээс зайлсхийгээрэй.
Нэг зүйлийг олон удаа давтан хэлэхээр үглэсэн болдог шүү дээ. Тиймээс хүүхдээсээ хүсэж,
шаардаж буй аливаа зүйлийг 2-оос дээш удаа хэлэхгүй байхыг хичээгээрэй. Хэрэв нилээд
нухацтай асуудлыг хүү/охин чинь хүлээж авахгүй байвал гэр бүлийн хурал хийж, арай өөр
байдлаар ярилцаж болно. Гэр бүлийн хурал дээр хүүхдийг үг сонсдоггүй гэж шүүмжилсэн
байр сууринаас бус ээж/аав нь чамаас ийм зүйлийг хүсэж байна, яагаад хүлээж авдаггүй
юм бэ? Цаашид хүлээж авна гэж ойлгож болох уу? гэж нүүр, нүүрээ харж байгаад, дуугаа
өндөрсгөхгүй харилцан ярилцлага хийж хоорондоо ойлголцох нь үр дүнтэй.
Би багадаа зодуулж өссөн, тэглээ гээд муудсан зүйл алга гэж маш олон хүн хэлдэг. Гэвч
ихэнх эцэг эхчүүдийн өсөж, торнин, ажил хөдөлмөр эрхэлж, амьдарч байсан социалист
нийгмийн үед хамгийн дуулгавартай, өгсөн үүрэг даалгаврыг үг дуугүй биелүүлдэг, хамт
олныхоо аясаар явдаг хүнийг сайн хүн гэж тодорхойлдог байсан бол өнөөгийн нийгэмд
өөртөө итгэлтэй, өөрийнхөө үзэл бодлыг чөлөөтэй илэрхийлж, эрсдэл болон аливаа
зүйлээс айж бэргэхгүй ажиллаж чадаж байгаа хүн амжилтад хүрч, өндрөөр үнэлүүлж
байна. Гэтэл эцэг эхчүүдийн үр дүнтэй гэж үздэг алганы амт нь хүүхдэд ухамсрын бус
айдсын хүмүүжлийг суулгаж, сэтгэл санааны дарамтыг давхар агуулдаг. Зодуулж
шийтгүүлдэг хүүхэд үзэл бодлоо илэрхийлдэггүй, өөртөө итгэлгүй, өөрөөсөө сул нэгнийг
дээрэлхдэг, бусдыг даган дууриагч болон төлөвшдөг байна.
Хүүхдээ загнаж, аливаа шаардлага тавихдаа муу үгээр харааж, доромжилж, нэр төрд нь
халдахаас үргэлж зайлсхийж байгаарай. Ингэснээр та хүүхдийнхээ өөртөө итгэх итгэлийг
дэмжиж өгөхөөс гадна хичнээн уурласан ч зөв байж, бусдыг хүндлэх аргыг зааж сургадаг
байна. Хүүхдийнхээ хийсэн бага ч гэсэн зүйлийг анзаарч, магтан урамшуулж байх нь
хүүхдэд үүнээс ч илүү сайн хийх гэсэн хүсэл төрүүлдэг ач холбогдолтой. Магтахад учир
бий. Ихэнх эцэг, эхчүүд хүүхдээ онц авчихлаа гээд ирэхээр нь өө, ёстой сайн байна, ёстой
мундаг байна гэж хэлдэг. Гэхдээ тэгж хэлэхийн хажуугаар миний хүү, охин өчигдөр орой
гэрийн даалгавраа сайн хийсэн болохоор, хичээл дээрээ анхааралтай суусан болохоор,
багшийнхаа хэлснийг ойлгосон болохоор онц авсан байна. Баяр хүргэе, чи үнэхээр мундаг
шүү гэж хэлж байвал хүүхэд онц авахын тулд олон зүйлийг сайн хийх хэрэгтэй юм байна
гэдгийг ойлгоно. Харин зүгээр л сайн байна гэж хэлдэг бол хүүхэд хүнээс хуулаад юм уу,
өөр ямар ч аргаар хамаагүй онц авч л байвал сайн гэж ойлгож болзошгүй.